Xót xa sự “xuống cấp” của các di sản thế giới qua bàn tay con người

Trải qua thời gian, các di sản trở nên “ốm yếu” đi rất nhiều bởi sự can thiệp của con người.

Thiên nhiên là nghệ sĩ sáng tạo vĩ đại nhất trên Trái đất. Từ khi loài người xuất hiện, Tạo hóa đã ban cho chúng ta những khung cảnh thiên nhiên đẹp đến mê hồn. 

Cùng với sự sáng tạo của các nghệ sĩ thời xưa, chúng ta đã tạo nên những di sản thế giới, góp phần làm cho cuộc sống trở nên tươi sáng, tuyệt vời hơn.

Tuy nhiên, chúng ta đôi khi đã không biết trân trọng, nâng niu những di sản ấy. Vì lợi ích kinh tế hay cũng vì ý thức kém, không ít người đã can thiệp “thô bạo” vào danh lam thắng cảnh, khiến chúng mất đi vẻ đẹp vốn có, thậm chí biến mất dần dần theo năm tháng.

1. Thác Iguaçu thuộc Vườn Quốc gia Iguaçu, Brazil

Thác Iguaçu thuộc Vườn Quốc gia Iguaçu (Brazil) là một trong những cảnh quan thiên nhiên không thể không tới khi du lịch xứ sở của vũ điệu Samba. Đây là quê hương của loài rái cá khổng lồ cùng với một thảm động, thực vật vô cùng phong phú. 

Hình ảnh hoàng kim của thác Iguaçu

Kỹ sư nổi tiếng người Brazil - André Rebouças khi nhắc tới thác này đã phải thốt lên “nó hẳn phải được chính Chúa tạo ra” vì vẻ đẹp có 1-0-2 của địa danh này. 

Song, trong quá trình khai thác du lịch khu vực này, nhiều người đã không chú ý khi mở ra những tuyến đường đất trái phép, xây dựng đập trên sông Iguaçu và lạm dụng quá nhiều việc du lịch bằng trực thăng. 

 

Những chuyến du lịch bằng trực thăng gây ảnh hưởng đáng kể tới thảm thực vật xung quanh thác

Hậu quả là hệ sinh thái xung quanh thác Iguaçu bị đe dọa nghiêm trọng, khiến địa danh trên lọt vào top các di sản thế giới bị đe dọa nguy hiểm của UNESCO.

2. Thành phố cổ Jerusalem

Thành phố cổ Jerusalem được mệnh danh là vùng Đất Thánh – quê hương của các tôn giáo lớn trên thế giới như Hồi giáo, Do Thái giáo và Kitô giáo. 

Hình ảnh Thành cổ Jerusalem náo nhiệt, phồn hoa với những bức tường thành cổ đã làm nên sự huyền thoại

Với những tường thành cổ, những công trình kiến trúc đặc trưng của các tôn giáo khác nhau, Thành cổ Jerusalem được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới vào năm 1981.

Tuy nhiên, sự phát triển như vũ bão của tình trạng đô thị hóa và thiếu sự quan tâm đúng mực của chính quyền địa phương đã khiến Jerusalem mất đi vẻ cổ kính vốn có. 

... trái ngược hẳn với hình ảnh Thành cổ Jerusalem bị đô thị hóa quá mức.

Ngay cả trong ánh bình minh, Jerusalem cũng không còn đẹp như trước

Chỉ một năm sau khi được công nhận Di sản thế giới (1981), Jerusalem bị UNESCO xếp hạng những Di sản đang trong tình trạng bị đe dọa nguy hiểm.

Là thành phố cổ huyền thoại được xây dựng từ năm 723, với bề dày hàng nghìn năm lịch sử, Kathmandu ở Nepal được coi là thành phố độc đáo nhất nhì châu Á, là nơi hành hương lý tưởng khi đi du lịch trên thế giới của các tín đồ Phật giáo và Hindu.

Hình ảnh thung lũng Kathmandu vào khoảng năm 1901.

Vào năm 1979, UNESCO đã công nhận thung lũng Kathmandu là Di sản thế giới. Tuy nhiên theo thời gian, sự biến động cũng đưa tác động xấu đến khu vực cổ kính này. 

... và hình ảnh thung lũng Kathmandu thời hiện tại: sự cổ kính lọt thỏm giữa các tòa nhà hiện đại.

Do được người dân "chăm sóc" quá mức cùng sự trao đổi hàng hóa diễn ra tấp nập trên mọi con phố chật kín người nên giờ đây thung lũng Kathmandu không còn giữ nguyên được vẻ đẹp cổ kính như trước. 

Chính bởi vậy mà vào năm 2003, UNESCO đã đưa thung lũng Kathmandu vào danh sách "bị đe dọa" tước Di sản thế giới.

4. Thung lũng Elbe ở Dresden

Trải dài khoảng 20 km, thung lũng Elbe ở Dresden xuyên qua thành phố Dresden, Đức. Đây là một trong hai cảnh quan văn hóa dọc sông Elbe ở Trung Âu.

Hình ảnh thung lũng Elbe ở Dresden.

Giá trị của cảnh quan này ở chỗ Elbe vừa là một phần của khu đô thị, vừa là phần của các bờ sông và các dốc tự nhiên. Do đó, thung lũng Elbe đã được công nhận là Di sản thế giới vào năm 2004.

Tranh vẽ thành phố Dresden nhìn từ bờ phải của sông Elbe với cây cầu Tháng Tám nổi tiếng

Toàn cảnh thung lũng Elbe khi cây cầu mới chưa được khởi công

Tuy nhiên, vì chính phủ nơi đây có kế hoạch xây một cây cầu với 4 làn đường bắc qua sông Elbe nên vào năm 2006, Ủy ban Di sản thế giới UNESCO đã đặt di sản này vào danh sách "bị đe dọa".

Tuy nhiên, cây cầu mới được xây dựng bị các chuyên gia đánh giá là phá hỏng cảnh quan của thung lũng Elbe

Bởi lẽ nếu kế hoạch được thực thi sẽ gây tác động nghiêm trọng tới sự toàn vẹn của Di sản, không còn xứng với danh hiệu Di sản thế giới.

Cây cầu bắc qua sông Elbe đã khiến nơi đây bị tước danh hiệu Di sản thế giới. 

Sau 4 năm bị UNESCO cảnh báo nhưng không đi đến đồng thuận nên vào năm 2009, UNESCO đã chính thức xóa tên thung lũng Elbe ra khỏi danh sách Di sản thế giới.

5. Vườn Quốc gia Ichkeul, Tunisia

Vườn quốc gia Ichkeul nằm ở miền Bắc Tunisia là một trong những di sản thiên nhiên của thế giới được UNESCO vinh danh. Nét đẹp của vườn quốc gia này nằm ở hồ Ichkeul và vùng đất ngập mặn tại đây. 

Xưa kia..

Theo các nhà sinh vật học, đây là hai môi trường trú chân lý tưởng cho hàng trăm ngàn loài chim di cư mỗi năm (vịt, ngỗng, hồng hạc…).

... hiện tại

Tuy nhiên, việc xây dựng một con đập trên dòng sông cung cấp nước cho hồ đã làm biến đổi hệ sinh thái của Vườn Quốc gia. Công trình xây dựng này đã làm giảm lượng nước ngọt chảy vào hồ Ichkeul, khiến thảm thực vật và động vật trong quá khứ suy giảm nghiêm trọng.  

(Nguồn: UNESCO, Dailymail, Wikipedia)