Người dùng đã thấy được rất nhiều kết quả hiệu năng khác nhau khi sử dụng các bộ kit RAM DDR4-3000 chạy trên bo mạch chủ Rampage V Extreme. Về lý thuyết, quá trình setup rất dễ dàng. Bạn có thể bật profile XMP của RAM trong BIOS và để bo mạch chủ tự thiết lập phần còn lại. Vậy thì tại sao nhiều người lại không có hiệu năng như nhau?
Giải đáp nhanh vấn đề
Bo mạch chủ tự động gán một giá trị điện thế khác nhau cho CPU của bạn. Thông thường các giá trị này sẽ được thiết lập tự động (Auto) nghĩa là chúng có thể linh động thay đổi trong một khoảng nào đó dựa theo thông số định sẵn trong profile XMP của RAM. ASUS đã thử rất nhiều loại CPU để xác định khoảng thay đổi này cho bo mạch chủ Rampage V Extreme. Vì thế trừ khi bạn đang sở hữu một con CPU dưới mức trung bình thì giá trị được thiết lập Auto rất dễ nhận thấy.
Thông số timing và điện cấp RAM cho bộ kit RAM của bạn được quy định trong profile XMP. Nhưng bo mạch chủ cũng sẽ tự điều chỉnh các thông số định thế khác liên quan tới bộ nhớ RAM. Một trong những điện thế quan trọng cho ép xung RAM là điện System Agent Voltage hay còn được gọi là VCCSA thường thấy ở các thế hệ bo mạch chủ đời trước. Điện System Agent sẽ chịu trách nhiệm ổn định chip điều khiển bộ nhớ (memory controller hay còn gọi tắt là IMC) tích hợp trong CPU để giúp bộ nhớ RAM của bạn chạy ở mức xung cao.
RAM của bạn sẽ được trải qua quá trình luyện tập (training) trong từng quá trình POST của hệ thống. Nếu quá trình training bị thất bại thì lý do chính là vì thiếu điện System Agent, hệ thống của bạn sẽ bị treo với lỗi QCODE là "bd" trên bo mạch chủ Rampage V Extreme.
Bộ kit RAM dùng trong bài hướng dẫn này
Tôi chọn bộ kit RAM G.Skill Ripjaws 4 F4-3000C15Q-16GRR vì tỷ lệ hiệu năng trên giá thành (hay p/p) rất tốt của nó. Đây cũng là một trong những bộ kit RAM DDR4 phổ biến nhất trên thị trường hiện nay và có rất nhiều fan cuồng PC đã sở hữu bộ kit này cho hệ thống X99 của họ. Bộ kit này gồm 4 cây dung lượng 4GB/1 cây chạy ở mức xung 3000MHz và timing 15-15-15-35 2N với mức điện cấp là 1.35V.
Quá trình chuẩn bị
Vào lúc bài viết này được lên, BIOS mới nhất cho Rampage V Extreme là 0802. Tôi khuyên bạn nên cập nhật BIOS 0802 cho bo mạch chủ Rampage V Extreme của bạn vì nó tương thích với các profile XMP mới nhất và khả năng ép xung RAM cũng được cải thiện đáng kể. Khá nhiều người dùng có thể chạy bộ kit RAM này ở mức 3000MHz trên BIOS 0802 mà không cần chỉnh điện System Agent. Nhưng nếu bạn không chạy được như vậy thì đây chính là lý do bài viết này ra đời.
Kể từ khi chúng tôi tập trung tối đa cho phần điện System Agent Voltage thì chúng tôi sẽ thêm phần này vào tab My Favorites trong BIOS để có thể tương tác nhanh với các thông số của nó thay vì phải chuyển tab qua lại tìm kiếm cho mất công. Vì thế đầu tiên chúng ta sẽ mở tab My Favorites lên.
Sau đó, chúng ta sẽ chọn option Extreme Tweak phía bên trái và kéo xuống tìm mục CPU System Agent Voltage.
Click vào dấu + kế bên CPU System Agent Voltage để add nó vào cột bên phải.
Giải pháp
Bài hướng dẫn này sẽ giả sử như bạn đã bật profile XMP và reset hệ thống lại. Một khi hệ thống bị treo ở lỗi bd, bạn không thể làm gì được. Ngay cả khi bạn nhấn nút Power, Reset hay cả ReTry thì khi hệ thống cũng bị treo ở lỗi như trên. Đối mặt với vấn đề này, nhiều người sẽ dùng nút Clear CMOS tuy nhiên chúng tôi sẽ làm cách khác.
Nếu bạn để ý kỹ khu vực ép xung, bạn sẽ thấy có nút đỏ nhỏ xíu có tên là Safe Boot. Bấm nút đó sẽ buộc bo mạch chủ boot lại vào BIOS ở chế độ an toàn safe mode để giữ lại các thông số mà nãy giờ chúng ta điều chỉnh.
Khi vào được tới BIOS, chúng ta sẽ vào lại tab My Favorites. Điện System Agent Voltage là điện rất nhạy cảm. Chích điện quá cao hay quá thấp sẽ dẫn đến hệ thống không ổn định. Cách tốt nhất là dùng bộ đếm 0.01V trong mỗi lần tăng giảm điện để tìm mức điện vừa đủ (sweet spot) cho CPU.
Một trong 2 vấn đề sau sẽ xảy ra trong trường hợp này:
- Nếu hệ thống boot lại không được trong lúc POST, cứ tiếp tục nâng điện System Agent Voltage cho đến khi nào bạn vào được Windows.
- Nếu hệ thống POST xong và bạn có thể vào được Windows hãy tiếp tục xem bài tiếp.
Test ổn định nhanh
Trình test SuperPi sẽ là giải pháp test ổn định hệ thống nhanh nhất cho bộ nhớ RAM. Phần test SuperPi 32M sẽ dựa vào rất nhiều vào khả năng truy cập bộ nhớ. Mỗi lần chạy sẽ tốn khoảng 9 phút với CPU i7-5960X chạy xung mặc định.
Trong quá trình test có thể hệ thống của bạn sẽ bị những triệu chứng mất ổn định như BSOD (màn hình xanh), treo hay trình SuperPi chạy lỗi, vào lại BIOS tiếp tục nâng điện System Agent lên chút. Một khi bạn test thành công SuperPi 32M thì hãy tiếp tục test tiếp các trình nặng đô hơn.
Test ổn định lâu dài
Trình test HCI MemTest là một trong những ứng dụng tốt nhất để tìm lỗi bộ nhớ nhanh chóng và lâu dài nếu có. Vì nó là ứng dụng đơn luồng nên chúng tôi khuyên bạn nên chạy nhiều ứng dụng MemTest tương ứng với số luồng CPU hỗ trợ.
Với i7-5960X, tôi đang chạy 16 trình để test bộ nhớ RAM. Thời gian mở từng cửa sổ một khá là phiền nên tôi đã viết sẵn file Batch để mở các cửa sổ làm việc của MemTest cùng một lúc. Bạn cần để file Batch này trong cùng thư mục chứa MemTest. Đối với các CPU Haswell-E khác, bạn có thể chỉnh lại file Batch này trong Notepad để sửa lại số cửa sổ làm việc của MemTest cho tương ứng với CPU của mình. Một khi mọi thứ đã sẵn sàng, mở Task Manager lên, nhìn vào lượng RAM còn trống chưa sử dụng và chia cho số lượng cửa sổ làm việc. Kết quả sẽ là dung lượng RAM bạn sẽ điền vào cho từng cửa số MemTest.
MemTest được thiết kế để chạy liên tục cho tới khi nào bạn cho lệnh dừng. Nhưng với các hệ thống chạy hàng ngày, test thành công 4 lần là đủ rồi. Nhưng nếu độ ổn định RAM là yếu tố hàng đầu thì bạn nên cho hệ thống chạy test qua đêm. Nếu có lỗi xảy ra, cứ tiếp tục nâng điện System Agent.
Hãy nhớ là RAM khi chạy test nó cũng như những thành phần khác, sẽ tỏa ra nhiều nhiệt hơn thường lệ. Do đó bạn cần phải tìm cách làm mát chủ động cho chúng, dễ nhất là dùng quạt, không nhất thiết phải dùng tới quạt siêu mạnh làm gì, bất cứ quạt 120mm nào cũng được. Nói chung là có gió vào là ngon rồi.
Để kết thúc bài hướng dẫn này, đây là screenshot của con i7-5960X của tôi xử xong 4 lần test MemTest. Mẫu CPU này chưa phải là ngon lắm khi nó cần điện System Agent lên tới 1.14V để chạy RAM 3000MHz. Hệ thống này đã chạy như thế vài tháng rồi và chúng tôi vẫn chưa thấy có bất kỳ lỗi nào khi chạy ở mức điện này.
Vẫn chưa có thông báo nào của Intel về mức điện System Agent tối đa cho phép chích nên tôi không thể cho bạn biết con số chính xác vào lúc này. Họ thường đưa thông tin này vào data sheet của họ nhưng Intel đã dừng việc này lại khi Haswell ra mắt. Hiện tại Rampage V Extreme đã có được BIOS được tối ưu rất tốt cho việc ép xung RAM và bạn sẽ khó có thể làm được điều này với các bo mạch chủ của hãng khác với điện thế thấp hơn.
Nguồn thông tin được HOCHOIMOINGAY.com sưu tầm từ Internet