1. Nước dùng để sắc thuốc
Dùng nước đun chín là tốt nhất vì nước này đã loại bỏ các khoáng chất có thể tạo phản ứng với một số hoạt chất trong nguyên liệu có trong thang thuốc. Không nên dùng nước máy hoặc nước giếng vì đôi khi nước không đạt chuẩn. Thông thường lượng nước cho một thang thuốc 100g khoảng 500-600ml.
2. Dụng cụ sắc thuốc
Nên dùng siêu đất. Không nên dùng nồi hoặc dụng cụ kim loại để sắc thuốc, như thế sẽ tránh được sự phân hủy của các loại hoạt chất, đặc biệt là tannin (chất chát) thường có trong cây cỏ. Đôi khi các kim loại này còn phối hợp với các thành phần trong dược liệu tạo thành các chất gây độc cho cơ thể.
3. Thành phần của thang thuốc
|
Ảnh: Nguồn Internet |
Một thang thuốc thường có nhiều vị thuốc. Trong đó có thể có loại dễ tan, có loại khó tan trong nước, có loại rất dễ bay hơi ở nhiệt độ cao như tinh dầu, có loại mỏng manh, nhẹ thường dễ nổi lên trên như các loại hoa, lá. Một số loại lại cứng chắc như rễ củ, có loại nặng hay bị chìm xuống đáy siêu sắc thuốc như các khoáng vật, xương động vật. Do đó khi sắc không nên đổ cả thang thuốc vào siêu một lượt. Trách nhiệm của người bán thuốc là ghi chú và căn dặn bệnh nhân kỹ càng thuốc nào cho vào sắc trước, thuốc nào cho sau. Chẳng hạn, tinh dầu dễ bay hơi cho vào sau cùng, trước khi tắt bếp, thạch cao cần phải bọc trong túi vải để tránh khét đáy siêu. Trong thang thuốc đôi khi còn có những vị thuốc quý như sâm, nhung…thường được tán thành bột gói riêng, phải dặn bệnh nhân nên cho vào chén thuốc trước khi uống để tránh hao hụt trong quá trình sắc thuốc.
4. Chú ý thời gian và nhiệt độ sắc thuốc
Trước khi cho vào siêu rửa thuốc, vị nào đã được sao tẩm thì không cần rửa. Cũng có thể bỏ hết vào một cái rổ và rửa thật nhanh dưới vòi nước cho sạch trước khi cho vào siêu. Mục đích của việc rửa các vị thuốc là để loại một số chất bảo quản, chống ẩm mốc còn bám bên ngoài bề mặt.
Nếu là thang thuốc giải cảm hoặc để xông cần được sắc nhanh với lửa to và mỗi thang chỉ sắc một lần duy nhất. Khi thuốc vừa sôi thì rót ra chén, uống lúc thuốc còn ấm nóng, không nên để nguội. Các bài thuốc này thường để lấy tinh dầu giúp ra mồ hôi như bạc hà, kinh giới, tía tô, hương nhu…
Nếu là thang thuốc chữa bệnh hoặc thuốc bổ có các vị như đương quy, nhân sâm, bạch truật, hà thủ ô…nên sắc với lửa riu riu cho thuốc sôi âm ỉ nhưng không trào ra ngoài, thời gian sắc 50-60 phút, rót lấy nước thứ nhất và đổ thêm nước vào sắc nước thứ hai với cách thức sắc thuốc tương tự lần thứ nhất. Hòa hai nước lại với nhau (được thể tích khoảng 300ml) uống 2-3 lần trong ngày hoặc có thể cô đặc lại rồi chia 2 lần uống trong ngày.
5. Cách uống thuốc
Khi uống thuốc thang cần chú ý một số điều sau đây:
|
Uống thuốc bắc cũng có những nguyên tắc riêng cần lưu ý |
- Thuốc giải cảm nên uống lúc nóng
- Nên uống lúc bụng trống cho thuốc dễ hấp thu
- Không dùng chung với trứng, sữa , pho mát
- Không uống chung với nước giải khát có gas, các loại nước ép trái cây, nước trà, các loại chè đậu, nước canh thịt, nước rau muống
- Không dùng các chất kích thích như rượu, thuốc lá, các chất cay nóng.
- Không ăn những thức ăn cứng, dai, khó tiêu. Điều này sẽ giúp thuốc dễ hấp thụ hơn
- Chú ý kiêng ăn theo lời khuyên của bác sĩ cho từng loại bệnh
Cẩn thận và tuân theo những nguyên tắc khi sắc thuốc thì mới có thể chiết xuất được tối đa các hoạt chất trị bệnh trong thuốc. Sắc đúng kỹ thuật sẽ có được chén thuốc đầy đủ mùi vị của thuốc. Thuốc tốt cũng mang lại niềm tin rất lớn cho người sử dụng.
Cần nhớ: Sắc thuốc khó ở chỗ làm sao chiết xuất được hết các thành phần hoạt chất trong thang thuốc, không bỏ sót vị nào để đạt được hiệu quả trong điều trị. Trong xu hướng hiện nay, không ít người chọn phương án chữa bệnh bằng cây cỏ, vì vậy việc cần tìm hiểu rõ kỹ thuật sắc thuốc sẽ rất hữu ích.
(Tổng hợp)
Theo Gia đình & Xã hội