Con nhum là loại sinh vật biển có gai nhọn bao phủ đầy mình. Chúng sống thành đàn ở nhiều vùng biển khác nhau, nhiều nhất là vùng biển đảo Tây Nam như Phú Quốc, hòn Tre, hòn Lại Sơn, hòn Ngang, hòn Mấu thuộc quần đảo Nam Du. Nhum thường quần tụ ở những nơi có nhiều rạn san hô, đá ngầm và hang hốc để ăn rong rêu và cỏ biển, đặc biệt là cỏ lá hẹ. Ngoại hình nhum tròn như quả cầu, to như quả cam, nhiều gai tua tủa như lông nhím nên còn có tên là cầu gai , nhím biển.
Tháng Chín vừa rồi, trong lần ra bãi Thơm – Phú Quốc, tôi có dịp làm quen với nhiều người săn nhum ngoài khơi vừa bơi vào bờ. Anh Thanh, một tay chuyên săn nhum ở đây cho biết: Con nhum tuy dễ bắt nhưng phải hết sức cẩn thận, không may bị gai chúng đâm vào da thịt sẽ nhức nhối vô cùng. Vì thế, người săn nhum phải dùng một cây kẹp sắt dài, loại vũ khí đặc biệt để “kẹp” từng con nhum cho vào giỏ. Người có kinh nghiệm mỗi chuyến đi săn có thể bắt hằng trăm con.
Nhum do ngư dân đánh bắt từ biển, được kéo vào bãi Thơm – Phú Quốc.
Để thuận tiện trong việc mua bán, sau khi bắt nhum lên bờ người ta dùng kéo cắt bỏ toàn bộ những gai nhọn trước khi mang ra chợ hoặc giao cho bạn hàng. Các tay thợ lặn ở Phú Quốc cho biết nhum có nhiều loại: nhum sọ màu trắng hoặc vàng cam, gai ngắn, ít thịt; nhum bàn gai nhọn, dài như chông; nhum đen thịt nhiều, ngon và béo, là đối tượng bị săn lùng nhiều nhất. Bà con ở đảo quả quyết trong các loài cua - sò - ốc biển, chưa thứ nào qua nổi thịt nhum, nó vừa ngon vừa bổ, đặc biệt là trứng nhum. Sau khi tách đôi con vật ra, trong bụng là một khối cầu trống rỗng nhưng nằm sát lớp da lại có nhiều múi chứa một lớp thịt mềm mại, màu vàng như kem. Tuyệt nhất là trứng nhum vừa thơm vừa béo, được coi như món quà quý báu của biển khơi.
Nhum có nhiều cách chế biến. Tại miền Trung, ngư dân thường lấy thịt và trứng tẩm gia vị rồi xào lên cho vàng thơm trước khi cho vào nồi cháo đang sôi. Thịt nhum từng được dân biển ca ngợi là món quà của biển khơi và cháo nhum mới chính là món ngon tuyệt hảo. Tại các đảo Tây Nam bộ, các nhà hàng, quán ăn phổ biến vẫn là món nhum nướng mỡ hành . Người ta chọn những con nhum tươi vừa mới bắt mang về cắt gai, tách đôi ra, rửa sạch rồi đặt lên bếp than hồng nướng, khi thịt vừa chín người ta tưới mỡ hành và đậu phộng rang vào, mùi thơm xông lên tận mũi, thực khách chỉ mới ngửi thôi cũng đã háo hức thèm ăn.
Khi ăn, chúng ta có thể dùng muỗng nhỏ xúc từng miếng thịt hoặc trứng, thêm chút muối tiêu chanh, đưa vào miệng thưởng thức từ từ, vị ngọt béo của thịt hòa cùng với mùi thơm của hành tạo nên một hương vị đậm đà khó quên. Đúng là một món ăn ngon và lạ, không giống bất cứ loại hải sản nào. Anh em ở đảo rỉ tai nhau “Ăn nhum vào buổi chiều hoặc tối, vừa thưởng thức vừa lai rai mới cảm thấy tuyệt vời. Riêng rượu phải là rượu mạnh mới đạt đạo. Thứ nầy không hợp với bia”.
“Dân sành điệu ẩm thực khi ra đảo rất thích món nhum nướng chấm muối tiêu, còn khách Nhật sang du lịch Việt Nam thì khoái tái chanh mù tạt” - Anh Trần Văn Tạo, một người chuyên chở khách du lịch đi tham quan ở Phú Quốc cho biết.
Bà con cắt bỏ gai nhum trước khi giao cho bạn hàng.
Nhum đã làm sạch gai.
Nhum được tách đôi trước khi nướng.
Nhum nướng mỡ hành.
Nguồn thông tin được HOCHOIMOINGAY.com sưu tầm từ Internet