Cá kèo (bống kèo) là loại cá sống ở môi trường tự nhiên vùng nước mặn. Những địa danh Năm Căn, Cái Nước, Giá Rai (Cà Mau) đã gắn liền với con cá kèo này. Chúng thường xuất hiện vào mùa mưa (nhiều nhất vào con nước rong), khi những hang ổ trú ngụ nơi trảng bị chìm sâu dưới nước khiến lũ cá "thiên di" theo dòng chảy nổi lềnh bềnh trên kinh rạch, trông từ xa giống những trái mù u. Và, người dân nơi đây thường đóng đáy để đánh bắt.
Cá kèo ngon vì hương vị đặc trưng khó quên, bộ ruột cá béo, mật cá đăng đắng. Ai ăn cá kèo mà không ăn được bộ ruột cá kể như chưa phải là người “sành ăn”. Loại cá này chế biến được nhiều món ngon và được các bà nội trợ miền Tây ưa thích như: Cá kèo kho dưa cải, kho mẳn (kho ngót), nấu canh chua, nhúng lẫu, kho tộ, kho mắm, làm khô…, nhưng gây ấn tượng nhất là: Cá kèo kho sả ớt.
Cá kèo làm sạch. (Ảnh: BCT).
Cá kèo kho sả ớt ăn cùng với tô canh chua rau nhút nấu tép mới thật “đúng bài”!. (Ảnh: BCT)
Trước hết, cá kèo mua ở chợ (hay bắt đươc) phải lựa cá thật tươi (cá còn nhảy xoi xói). Cho cá vào rổ, xé sợi lá chuối tươi (hoặc lá chuối khô cũng được) đặt lên trên và dùng tay chà xát cá, xả nước lạnh vài lần cho sạch nhớt. Dùng dao bén cắt bỏ phần miệng và đuôi cá (không mổ bụng bỏ ruột). Nhớ đừng dùng muối chà xát cũng như cắt cá ra làm đôi, cá sẽ bị cứng khi chế biến, mất ngon!.
Kế đến, rau sau hè cắt vài tép sả rửa sạch, băm nhuyễn để sẵn ra dĩa. Bắc nồi lên bếp, phi sả thơm, đổ nước lạnh (ước lượng nước phải vừa ngập xăm xắp với cá) cùng với gia vị (nước mắm + đường + bột ngọt + nước màu) cho vừa khẩu vị, nấu sôi. Cuối cùng, cho cá kèo (đã làm sạch) vào với ngọn lưa liu riu. Chờ nước ngấm vào cá, sền sệt, cá nứt da là chín. Cho thêm một ít dầu ăn, nhắc xuống, múc cá ra dĩa. Nhớ rắc thêm tiêu xay cùng vài lát ớt sừng cho có mùi thơm và màu sắc hấp dẫn, thế là xong!.
Nếu có dịp đến vùng đất mũi Cà Mau, bạn nhớ hãy khám phá cho được món cá kèo kho sả ớt ăn cùng với tô canh chua rau nhút nấu tép thơm ngon và đầy hấp dẫn này. Gắp con cá kèo kho sả ớt đưa lên miệng nhai chậm rãi. Vị ngọt, béo, thơm ngon của thịt cá, vị cay the the nhưng không nồng của sả ớt; và nhất là vị “đăng đắng” đặc trưng quyến rũ của mật cá lan tỏa vào vị giác, len xuống thực quản. Và miếng cơm nóng gạo mới dẻo thơm có chan nước canh chua rau nhút nấu tép vào để “trung hòa” hương vị, khiến bạn sẽ nhớ mãi món ăn dân dã nơi quê hương miền tận cùng của Tổ quốc!
Nguồn thông tin được HOCHOIMOINGAY.com sưu tầm từ Internet