Nội dung

Hơ tay bên bếp lửa hồng, nhìn rá xôi ngũ sắc bốc hơi nghi ngút, già bản Thào Cảnh đã chậm rãi kể cho chúng tôi nghe về nghệ thuật làm ra 5 màu xôi của đồng bào vùng này...

Độc đáo xôi ngũ sắc tú lệ

Xôi ngũ sắc tú lệ tại chơ phiên vùng cao

Với người Thái ở xã Tú Lệ, huyện Văn Chấn (Yên Bái), xôi ngũ sắc là một nét văn hóa ẩm thực độc đáo, hội tụ được những giá trị truyền thống, hiện đại, mang ý nghĩa về quan niệm vũ trụ, triết lý âm dương và ý nghĩa nhân sinh cao đẹp. Để có đĩa xôi ngon, thơm dẻo người ta phải tuân thủ nghiêm ngặt theo các quy trình từ khâu chọn lá nhuộm màu đến việc đồ xôi. Nguyên liệu để nấu xôi phải là gạo nếp Tú Lệ hạt to, trong, một loại nếp thơm ngon và nổi tiếng nhất vùng. Bốn loại lá rừng dùng để nhuộm các màu xanh - đỏ - tím - vàng được đồng bào lựa chọn kỹ lưỡng, lá không được quá non hay quá già. Có lá rồi phải rửa sạch nấu với nước lấy từ suối nguồn ở xã Tú Lệ. Khi đã có nước màu, gạo nếp được cho vào ngâm khoảng 10 tiếng rồi vớt để ráo nước.

Gạo ráo nước sẽ được đồ trong chõ xôi truyền thống của đồng bào gọi là Mỏ Lửng - Tay Lung. Chõ xôi hình bầu dục bằng thân cây cọ hoặc gỗ thơm được gọt đẽo để thủng hai đầu, đầu trên có nắp đậy, đầu dưới lót bằng phên nứa, mỗi chõ xôi được hơn 1kg gạo. Quá trình đồ xôi lửa phải đều, đượm than. Xôi chín được đơm vào đĩa hoặc trình bày theo từng ý tưởng khác nhau với 5 màu xanh - đỏ - tím - vàng - trắng.

Độc đáo xôi ngũ sắc tú lệ

Ảnh minh họa

Năm màu được ghép trên một mâm xôi hình cánh hoa ban thì tượng trưng cho thuyết âm dương ngũ hành, đồng thời thể hiện khát vọng yêu thương, tình yêu son sắt thuỷ chung, lòng yêu mẹ kính cha của đồng bào dân tộc Thái Tây Bắc. Khẩu cắm lanh là cơm xôi màu đỏ tượng trưng cho khát vọng. Khẩu cắm lăm là cơm xôi màu tím tượng trưng cho trái đất trù phú. Khẩu cắm hương là cơm xôi màu vàng tượng cho sự no ấm đầy đủ. Khẩu khiêu là cơm xôi màu xanh tượng trưng cho màu xanh của núi rừng Tây Bắc. Khẩu nón là cơm xôi màu trắng tượng trưng cho tình yêu trong trắng thuỷ chung...

Đồ xôi ngũ sắc để đãi khách quý cũng đã trở thành một thói quen đẹp của đồng bào Thái ở Tú Lệ. Đầu mùa đông này tôi lại ngược ngàn lên Tú Lệ, bụng bảo dạ rằng: Bằng giá nào cũng cố phải mang về Hà Nội bằng được một đĩa xôi mang sắc hương Tú Lệ...

Nguồn thông tin được HOCHOIMOINGAY.com sưu tầm từ Internet

Cùng chuyên mục

Mojito thức uống mê hoặc hàng triệu thực khách

Hương vị mát lạnh cộng chút the nồng bạc hà, chua dịu chanh tươi, ngọt ngào dâu tây, hay dậy hương của chanh dây – chính là những sức hút giản dị để mojito – thức uống truyền thống Cuba chinh phục hàng triệu người trên thế giới .

Xem thêm  

‘Sốc’ đồ ăn Italia bị đưa vào sách đỏ

Ngày 23/4 vừa qua, Viện Hàn lâm Ẩm thực Italia (thành lập từ năm 1953) đã gióng tiếng chuông báo động về việc thức ăn Italia bị cạnh tranh ngay chính trên sân nhà. Tại nước này, hiện nay đầy rẫy bánh humbeger của Mỹ, susi của Nhật, couscous của Tunisia, cà ry của Ấn Độ và cả phở của VN...

Xem thêm  

Đậm đà cá rô kho nghệ

Cá rô kho là món ăn khá quen thuộc. Với sở thích của từng người, từng gia đình, món cá rô được kho theo từng cách riêng nhưng vẫn không làm mất đi hương vị và nét đặc trưng của món ăn dân dã này.

Xem thêm  

Thơm ngon cá trứng

Cá trứng nướng muối ớt, rán vàng, sốt chua cay, kho thịt nghệ... đều rất ngon và không mất nhiều thời gian chế biến. Bạn thử trổ tài qua những hướng dẫn dưới đây nhé.

Xem thêm  

Các món ăn gợi nhớ tuổi thơ 8x

Tuy chỉ vài trăm đồng là đã có thể mua được những món quà vặt khoái khẩu, nhưng đó cũng là một số tiền lốn với đám trẻ con thời bấy giờ. Chính bởi sự hiếm và thèm nên những món quà vặt...

Xem thêm  

Đậm đà bắp chuối trộn tai heo xứ Quảng

Món ăn dân giã, nhưng đậm đà tình quê đối với tôi là món bắp chuối trộn tai heo. Để làm được món ăn này, nguyên liệu hầu như có sẵn trong mỗi gia đình. Vào những bữa cơm trưa hay bữa tối dưới ánh trăng vành vạch, thì món chuối trộn vẫn là món ăn ngon và đậm đà nhất, dù ăn hoài vẫn không thấy ngán.

Xem thêm  

Ngao du miền tây và khám phá ẩm thực...

Miền tây luôn là lựa chọn hàng đầu cho dân '' Phượt " nhưng chỉ phượt không thì chưa đủ phải thưởng thức các món ăn đặc sản thì bạn mới thật sự trải nghiệm đầy đủ về miền tây. Sau đây...

Xem thêm  

Nấm tươi ngon mắt, nguy hiểm rình rập

Ở hầu khắp các chợ đầu mối, chợ bán lẻ nấm tươi được chất đống lên sạp, không được bảo quản lạnh, nhiều loại có xuất xứ Trung Quốc không có hạn sử dụng. Các loại nấm tươi không rõ...

Xem thêm